ضایعات الکترونیکی یکی از مهمترین انواع ضایعات هستند که تمامی وسایل الکترونیکی خراب و از کار افتاده را شامل می شوند. وسایل الکترونیکی همواره با پیشرفت سریع تکنولوژی به سرعت جایگزین نمونه های پیشرفته تری می شوند و وسایل برقی قدیمی نیز تبدیل به زباله های الکترونیکی می شوند که دیگر قابل استفاده نیستند. برخی از این زباله های الکترونیکی حاوی عناصر خطرناکی چون جیوه، سرب، برلیوم و کادمیوم هستند که وقتی مقدار زیادی از آنها به صورت غیراستاندارد دفن شوند میتوانند صدمات جدی به محیط زیست وارد کنند. بازیافت ضایعات الکترونیکی بهترین راهکار برای رفع این مشکل است که در دهه های اخیر اهمیت بسزایی پیدا کرده است.
در دهه های اخیر وسایل الکتریکی و الکترونیکی متنوعی ساخته شده است و در نتیجه ضایعات آنها نیز بسیار بیشتر شده است. سالانه ضایعات الکترونیکی زیادی از موبایل ها، تبلت ها، لپ تاپ ها و دیگر وسایل برقی ایجاد می شود که همگی آنها دارای مواد قابل بازیافتی مانند پلاستیک، فلزات و شیشه هستند. بازیافت این ابزار الکترونیکی مستعمل یا از کار افتاده میتواند علاوه بر کمک به حفظ محیط زیست، منبعی برای تولید مواد اولیه صنایع مختلف نیز میباشد. در ادامه با مهمترین انواع ضایعات الکترونیکی آشنا خواهید شد.
یکی از مهمترین ضایعات الکترونیکی مربوط به ضایعات تجهیزات انتقال حرارت است. این ضایعات شامل یخچالها، فریزرها، مبردها، پمپهای حرارتی و تجهیزات تهویه هوا می باشند.
این ضایعات شامل تمامی تجهیزات مستعمل و از کار افتاده صفحات نمایش مانند صفحه نمایش، صفحه رایانه، لپ تاپها، تبلتها، تلفن های همراه، لامپهای CRT نمایشگر و تلوزیونهای قدیمی، تجهیزات صنعتی و آزمایشگاهی و … می باشند. بازیافت این لامپ های قدیمی بسیار سخت بوده و حاوی مقدار زیادی سرب و مواد نورافشان هستند که امروزه دیگر در ساخت صفحه نمایش های جدید از آنها استفاده نمی شود.
لامپ ها یکی از دسته های مهم در ضایعات الکترونیکی هستند. لامپ ها اغلب حاوی مقادیر زیادی آلومنیوم و برنج در اتصالات خود هستند که پس از بازیافت کاربردهای زیادی دارند. تقریبا تمام بخش های لامپ های فلوئورسنت حتی شیشه و پوشش رویی آنها قابل بازیافت است. جیوه یکی از عناصر قابل بازیابی مهم در این لامپ ها است که میتوان در ساخت لامپ های جدید از آن استفاده کرد. لامپ های قدیمی علاوه بر مقدار قابل توجهی جیوه حاوی عناصر خطرناک دیگری چون کادمیوم، تالیوم و برلیوم نیز می باشند که در صورت بازگشت به طبیعت برای محیط زیست بسیار خطرناک خواهند بود. در بسیاری از کشورهای پیشرفته دور ریختن این لامپ ها به دلیل عناصر خطرناکی که دارند پیگرد قانونی دارد. خوشبختانه در تولید لامپ های امروزی این عناصر خطرناک را با عناصر خوراکی جایگزین کرده اند.
تمامی لوازم برقی بزرگ مستعمل یا از کار افتاده مانند یخچال ها، ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی، اجاق برقی، دستگاه های کپی و پرینتر های بزرگ، صفحه های فتولیاییک و … نیز قابل بازیافت می باشند.
لوازم برقی کوچک مانند مایکروویو، پنکه، جاروبرقی، رادیو، کتری برقی و کلیه وسایل برقی کوچک آشپزخانه، ماشین اصلاح و … نیز از دیگر وسایل برقی قابل بازیافت هستند.
بازیافت لوازم الکترونیکی پرکاربردی مانند موبایل ها، تبلت ها، لپ تاپ ها و … اهمیت زیادی دارد. سالانه تعداد زیادی از این لوازم به بازارها عرضه می شود و خیلی زود به چرخه بازیافت وارد می شوند زیرا این وسایل را غالبا برای عمر مفید کمتر از 2 سال طراحی میکنند.
ضایعات الکترونیکی حاوی عناصر ارزشمندی هستند که پس از بازیافت میتوان مجددا از آنها استفاده کد. مس مهمترین عنصر در این ضایعات الکترونیکی است که باید در حین بازیافت ذوب و ریخته گری شود. ضایعات الکترونیکی چون میله های خراب، سیم لخت و قالبها، cpu و برد الکتریکی را میتوان به وسیله کوره های خاص ذوب نموده و عناصر ارزشمند آنها را جداسازی کرد. ضایعات فلز مس ممکن است با ناخالصی های مختلفی ترکیب شده باشد که برای بازیافت خالص این مس های آلوده را در کوره آند ذوب می کنند. در طی این فرآیند، ناخالصی های موجود در مس با هوا اکسایش پیدا کرده و جداسازی می شوند.
ضایعات الکترونیکی مانند کامپیوترها و تجهیزات سیستم های هوشمند ارزش بیشتری نسبت به سایر ضایعات الکترونیکی دارند زیرا حاوی مقدار بیشتری مس و آلیاژهای آن هستند. به طور کلی تجهیزات الکترونیکی مانند کامپیوتر، لامپ، دستگاه ها و تجهیزات الکتریکی از بزرگترین منابع بازیافت مس و آلیاژهای آن میباشند.
در ساخت برخی از تجهیزات الکترونیکی مانند موبایل ها و مادربردهای الکترونیکی از عناصر ارزشمندی چون طلا، مس یا نقره استفاده می شود که پس از مستعمل و خراب شدن میتوان همگی این عناصر را بازیافت کرد. در بازیافت ضایعات الکترونیکی جداسازی مس و آلیاژهای مس از تجهیزات الکترونیکی از مهمترین مراحل مدیریت بازیافت است.
عدم بازیافت ضایعات الکترونیکی و رهاسازی و دفن غیر اصولی آنها میتواند صدمات زیست محیط جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد. اغلب این تجهیزات حاوی عناصر مضر برای طبیعت و موجودات زنده هستند که حتی میتوانند با ورود به آب های شهری به مسمومیت انسان ها نیز منجر شوند. بنابراین جمع آوری، حمل و انتقال ضایعات الکترونیکی به مراکز بازیافت بهترین روش برای پیشگیری از این خطرات و استفاده مجدد از پتانسیل این تجهیزات مستعمل است. امروزه خرید و فروش ضایعات الکترونیکی بسیار رایج میباشد که برای چگونگی آن و کسب اطلاعات بیشتر میتوانید با گروه پیام ضایعات تماس بگیرید.